No pain without gain

Pijn is een aspecifiek symptoom geassocieerd met een groot aantal ziektebeelden. De moderne geneeskunde is weinig succesvol in het bestrijden van chronische pijnsyndromen omdat zij inzetten op opioïde of non-opioïde geneesmiddelen die enkel neuronale activiteit beïnvloeden. Er wordt dus slechts één puzzelstuk behandeld. Los van de nadelen die het langdurige gebruik van medicatie met zich meebrengt, gaat met deze aanpak volledig voorbij aan andere componenten binnen het pijnsyndroom.

Pijn heeft niet enkel een neuronale, maar ook een immunologische, psychologische, sociale, seksuele … component.

De klinische PNI verbindt al deze elementen tot de foto die zich presenteert bij de patiënt vandaag. We bekijken de patiënt niet alleen fysiek of psychologisch, we plaatsen hem/haar in de integrale huidige context. Pijn is immers steeds subjectief. Het is een ervaring die gemaakt wordt in ons hoofd. En deze ervaring is voor iedereen uniek.

Heb je je ooit afgevraagd wat het nut is van pijn?
Hoe komt het dat een mens pijn kan ervaren?
Wat is het voordeel van pijn en tot wat dient het?

Dit zijn heel belangrijke vragen.
Als we dat willen begrijpen, is het nuttig om onze evolutionaire bril op te zetten.

Pijn heeft een groot evolutionair voordeel. De ervaring van pijn is mogelijk omdat het onze overlevingskansen doorheen de geschiedenis heeft verhoogd. Pijnsensatie zet ons aan tot een beweging. Het dient vooral om opgemerkt te worden en helpt ons prioriteit te geven aan ontsnapping, herstel of genezing.

Pijn ervaren is als een zoektocht naar ‘een oplossing’.

Ons lichaam produceert een alarmsignaal en nu is het aan ons om het gepresenteerde probleem aan te pakken. Eigenlijk kan je pijn beschouwen als een ‘e-motie’ zoals honger en dorst. Het is een vraag naar actie.

Alarm! Alarm!! Alarm!!!

Wat dan als er geen oplossing voor het probleem wordt geboden?
Wat als een vraag naar actie langdurig onbeantwoord blijft?

De chronificatie van pijn kan je beschouwen als het resultaat van een gefrustreerde zoekactie van het lichaam. Er was een probleem dat niet kon worden opgelost.

Dat probleem kàn fysieke schade zijn. Maar laten we niet vergeten dat een wonde ook sociaal kan zijn, psycho-emotioneel, seksueel of maatschappelijk.

Pijn is een alarmsignaal waarop een reactie verwacht wordt.
En als de actie inefficiënt was, zal bijgevolg de drempel voor het signaal worden verlaagd. Het alarm zal steeds sneller optreden en hypersensitisatie kan ontstaan.

Dus … pijn wordt gemaakt.

Het is belangrijk om te weten dat pijn ‘gemaakt’ wordt in onze hersenen. Het is geen lokale of perifere reactie in het lichaam. Pijn is een efferent signaal dat geproduceerd wordt na interpretatie van ons hoofd.

Dit betekent dat pijn niet het resultaat hoeft te zijn van schade. Er kan ook pijn ervaren worden zonder dat er schade heeft opgetreden.

Zo staat de ernst van de pijn ook niet in relatie tot de grootte van een wonde. De ernst van pijn is eerder een maat voor ieders unieke evaluatie van het geïnterpreteerde gevaar.

De evaluatie van een gevaarsignaal kan puur feitelijk zijn en via je hippocampus verlopen. De hippocampus kan je beschouwen als een informatiecentrum. Hier leg je je geheugen aan op basis van ruimte en tijd.

Wonden uit het verleden

Wanneer gevaarsignalen gelinkt zijn aan past experiences, gaat daar vaak ook een emotioneel geheugen mee gepaard. In dat geval zal de amygdala meespelen bij de interpretatie van het signaal. Angst en onrust zijn grote thema’s voor de amygdala.

Het alarm dat geproduceerd wordt, neemt steeds meerdere factoren in rekening. Denk maar aan geur, licht, temperatuur, smaak, visuele componenten … Alle signalen komen samen in de neuromatrix, een kluwen van zenuwsignalen die een sensatie produceren.

When two neurons fire together, they wire together.

Wanneer emoties aan de pijnsensatie verbonden worden, activeren ze bepaalde delen van die neuromatrix. Bij chronische pijnsyndromen is het zo dat na verloop van tijd niet alleen geuren, kleuren en beelden, maar ook emoties als angst en onrust de ervaring van pijn kunnen uitlokken. Een deel van de oplossing ligt dan ook vaak in het bewust worden van die “wiring” en de verschillende componenten te ontkoppelen.

De PNI toolbox is neverending

Wist je dat uit onderzoek blijkt dat deep learning en reframing betere resultaten oplevert dan medicatie bij de behandeling van chronische pijnklachten? De patiënt heeft nood aan zijn of haar persoonlijke puzzel en de tools om zichzelf te kunnen managen. Met andere woorden: de patiënt van de toekomst wilt toegang tot de juiste kennis en begeleiding om zijn of haar pad te optimaliseren.

Als kPNI-therapeut biedt je jouw patiënt daarom eerst kennis en nieuwe inzichten. Daarnaast lever je een steeds evoluerende toolbox om op een integrale manier de levenskwaliteit bij je patiënt te optimaliseren. Het is namelijk altijd belangrijk om ook fysiologische factoren mee in kaart te brengen. Als we begrijpen hoe signalen intern doorgegeven worden, en hoe signaaltransductie beïnvloed wordt, dan kunnen wij mechanismen in het lichaam ondersteunen in ons voordeel.

Zo kijken we bijvoorbeeld naar circulerende cytokines die pijnsensitisatie verhogen. We zetten in op anti-inflammatoire voeding en leefstijl om het interne milieu te optimaliseren. Het aanpakken van endotoxemie op zich kan al zorgen voor een verminderde pijnervaring. Ook het beperken van exorfines uit de voeding kan een belangrijke factor zijn om de interne pijnregulatie te herstellen. It all adds up!

Het samenbrengen van al deze factoren is de ultieme kracht van de kPNI.