In het verleden dachten we dat genen alles bepaalden. Jarenlang brachten wetenschappers het menselijke genoom in kaart omdat we ervan overtuigd waren dat de genen onze sleutel tot geneeskunde waren. Maar toen we onze genen eenmaal bepaald hadden, bleken dit er veel minder te zijn dan verwacht. Nu wordt het steeds duidelijker dat we naast de genetica, ook nog de epigenetica moeten leren begrijpen. Genen zijn als partituren waarin alle mogelijke noten beschreven staan. Maar welke muziek we ermee maken? Dat is van heel wat andere factoren afhankelijk!
Een van die factoren is DNA-methylering. Methylatie (het toevoegen van een CH3-groep) is een ‘epigenetische’ manier om genen meer aan of uit te zetten. Bekijk methylatie als de volumeknop van onze genen. Als genen gehypermethyleerd zijn, dan zijn ze gesilenced en worden de noten niet gespeeld. Omgekeerd zullen gedemethyleerde genen net ‘luider’ of ‘vaker’ gespeeld worden, en dus harder doorwegen. Wij zijn dus geen slaaf van onze genen. We decide on which music we want to play!
Het is zo dat methyleringspatronen van genen veranderen doorheen het leven. Logisch, want tijdens onze embryonale ontwikkeling en onze eerste levensjaren hebben wij andere noden dan in ons volwassen leven. Doorheen de jaren zullen bepaalde genen dus aan- of uitgezet worden naargelang de context. Dat is waar epigenetica om draait. De context bepaalt het resultaat! De dagelijkse realiteit in ons lichaam zal bepalen hoe luid bepaalde noten gespeeld worden of welke noten nooit gespeeld worden.
Het is al jaren bekend dat virale infecties epigenetische mechanismen gebruiken om zich beter te incorporeren in de cel en om te zorgen voor een betere virale survival. Virussen als het SARS-CoV-2-virus zijn perfect in staat om methylatiepatronen te beïnvloeden. Ze kunnen genen demethyleren en dus ‘luider’ zetten in functie van hun eigen benefit. Zo zouden zij de expressie van hun host-receptoren kunnen begunstigen. We weten bijvoorbeeld dat een hogere expressie van ACE2 in de longen is geassocieerd met grotere vatbaarheid en ernst van de ziekte.
Andere goede voorbeelden van hoe virussen epigenetische mechanismen gebruiken om zichzelf te fuseren met gastheercellen, worden gegeven door de manier waarop het epstein-barrvirus en het cytomegalovirus de menselijke gezondheid kunnen beïnvloeden. Zo zijn deze virussen al in causaal verband gebracht met ziekten zoals multiple sclerose en amyotrofische laterale sclerose.
Bij de preventie en behandeling van virale infecties is het dus zeker interessant om te kijken naar epigenetische patronen. Binnen de PNI kijken wij naar stoffen en interventies waarmee wij onze epigenetische regulatie kunnen bevorderen.
Hoe kunnen wij DNA methylatie capaciteit gunstig beïnvloeden? Welke voeding kan ons hierbij helpen? Wat kan ik zelf doen om mij beter te wapenen tegen infecties? Allemaal nuttige vragen om te stellen op ons aankomende kPNI-Congres over Covid en Lyme op 29 april 2022. Zo kunnen we samen de Covid-volumeknoppen wat stiller zetten.
Blijf je graag op de hoogte van ons aanbod? Noteer dan hier je emailadres. We informeren je met plezier via onze nieuwsbrief.
