depressie en inflammatie

Omega 3 en depressie: de sleutel tot een gelukkiger brein

Depressie is een complex probleem dat niet altijd met medicatie kan worden opgelost. Naast mentale factoren spelen lichamelijke oorzaken, zoals inflammatie en een verstoorde vetzuurbalans, een cruciale rol. Inzetten op omega 3 vetzuren zoals DHA kan een gamechanger zijn. Ben je als therapeut op zoek naar een sparring partner voor jouw vragen over het gericht inzetten van suppletie in de praktijk? Lees verder en plan jouw gesprek met in onderaan deze post!

Een recent bericht van VRT Nieuws bracht een schrijnend probleem aan het licht: huisartsen schrijven nog steeds te vaak antidepressiva voor. In 2022 gebruikte bijna één op de tien Belgen antidepressiva, een stijging van 6% in tien jaar. Ondanks deze toename blijven de resultaten tegenvallen: depressie blijft een van de grootste gezondheidsproblemen van onze tijd. Terwijl het gebruik van SSRI’s groeit, blijven de onderliggende oorzaken van depressie vaak onbehandeld.

Depressie is geen medicatietekort

De meest voorgeschreven antidepressiva, de SSRI’s (selectieve serotonine-heropnameremmers), verhogen tijdelijk de beschikbaarheid van serotonine in het brein. Dit kan een gevoel van rust en tevredenheid geven, maar vlakt ook emoties af – zowel positieve als negatieve.

Het idee dat depressie simpelweg het gevolg is van een serotoninetekort is echter onvolledig. Depressie ontstaat vaak niet alleen in het hoofd, maar ook in het lichaam. Een belangrijke oorzaak is inflammatie: een toestand waarin circulerende cytokines continu aan je brein signaleren dat er iets mis is.

Inflammatie in de tijdlijn van depressie

Wanneer depressie wordt veroorzaakt door inflammatie, spreken we van een immunologisch gedreven depressie.

Vanuit de orthomoleculaire therapie weten we dat elk ontstekingsproces nauw verbonden is met vetzuur-omzettingen. Vetzuren, zoals prostaglandines en leukotriënen, spelen een sleutelrol in het reguleren van immuunreacties: ze bepalen hoe effectief het lichaam ontstekingen kan aan- of uitzetten. Voor het succesvol afronden van een ontstekingsproces zijn voldoende ontstekingsremmende moleculen, zoals resolvines, maresines en lipoxines, essentieel. Deze stoffen zorgen ervoor dat de inflammatie kan afnemen en het herstel kan beginnen.

Het herstellen van de vetzuurbalans is daarom vaak effectiever dan het behandelen van een vermeend serotoninetekort.

DHA: voeding voor een gezond brein

De hersenen bestaan voor ongeveer 60% uit vetten, waarvan omega-3-vetzuren een cruciale rol spelen, met name DHA (docosahexaeenzuur). DHA is sterk geconcentreerd in de grijze stof en synapsen, waar signaaloverdracht plaatsvindt. Het ondersteunt celmembranen, synaptische communicatie en de bloed-hersenbarrière, en vermindert neuro-inflammatie door de productie van ontstekingsremmende moleculen zoals resolvines.

Een tekort aan DHA is een bekende risicofactor voor depressie. Helaas krijgen veel mensen onvoldoende omega-3 binnen via hun voeding. Eeuwenlang voorzag een dieet rijk aan vis ons van voldoende omega-3, maar tegenwoordig eet de gemiddelde Belg slechts eens in de 18 dagen vis, meestal zalm of kabeljauw.

De gevolgen van Omega-3 tekorten

Een tekort aan omega-3 heeft brede gevolgen: van stemmingsstoornissen en concentratieproblemen tot maatschappelijke verschijnselen zoals agressie en criminaliteit. Deze effecten worden vaak veroorzaakt door neuro-inflammatie, die kan ontstaan door:

  • Fysieke schade: Een hersenschudding of ander trauma kan leiden tot langdurige inflammatie, die soms jarenlang aanhoudt en later klachten veroorzaakt. Voor herstel zijn veel nieuwe cellen nodig, opgebouwd uit vetstructuren.
  • Lekkende bloed-hersenbarrière (BBB): Een beschadigde BBB wordt vaak veroorzaakt door een lekkende darm. Factoren zoals gluten, toxines (bijvoorbeeld Clostridium) en medicatie zoals NSAID’s kunnen de tight junctions verzwakken. Omega-3 vetzuren, en DHA in het bijzonder, helpen de BBB te herstellen en versterken.
  • Glycatie: Hoge bloedsuikerspiegels kunnen leiden tot versuikerde structuren in het brein, wat het immuunsysteem activeert. Dit kan schade en eiwitophopingen veroorzaken, zoals bij Alzheimer (ook wel diabetes type 3 genoemd). Omega-3 vetzuren zijn cruciaal om de immuunreactie effectief af te ronden en verdere schade te voorkomen.

De moderne voeding, rijk aan omega-6-vetzuren en transvetten, versterkt deze problemen. Omega-6 heeft voornamelijk een pro-inflammatoire werking, vooral wanneer de verhouding met omega-3 uit balans is.

Herstel van de vetzuurbalans

Voordat medicatie wordt overwogen, is het raadzaam om de vetzuurbalans te evalueren en te herstellen. Dit kan door:

  1. Voedingsaanpassingen: Meer vette vis zoals haring en makreel, en minder omega-6-rijke producten zoals plantaardige oliën en bewerkte voeding.
  2. Suppletie: Dagelijks 1-2 gram omega-3 met een hoge concentratie DHA kan ontstekingen remmen en neuro-inflammatie verminderen.
  3. Leefstijlaanpassingen: Verbeter slaap, beweging en darmgezondheid, en werk samen met een specialist zoals een kPNI-therapeut voor een gepersonaliseerde aanpak.

Wat je eet, heeft een enorme invloed op hoe je je voelt. Psychische klachten zoals depressie zijn geen tekort aan medicatie, maar signalen van een ontregeld lichaam. Luister naar deze signalen, breng de oorzaken op de gezondheidstijdlijn in kaart en bied je lichaam wat het echt nodig heeft.

Heb je advies nodig over welke suppletie je optimaal kan inzetten?

Ik help je graag in een 10 minuten telefoongesprek met jouw vragen over Bonusan suppletie als therapie-voordeel voor jouw patiënt.