Van de vroege dagen van de mensheid, waarin B12 in symbiose met microben werd geproduceerd, tot de moderne tijd waarin een tekort steeds vaker voorkomt: de invloed van B12 op onze mentale gezondheid is onmiskenbaar.
We kennen B12 vooral door de rol die het speelt bij de aanmaak van rode bloedcellen. Een tekort veroorzaakt pernicieuze anemie, wat leidt tot een gebrek aan energie. Maar B12 is meer dan een energieleverancier: het vormt een cruciaal fundament voor een gezonde geest en een helder denkvermogen.
Vitamine B12 is uniek omdat het uitsluitend wordt geproduceerd door specifieke bacteriën. Het komt voornamelijk voor in dierlijke voedingsmiddelen zoals vlees, vis, eieren en zuivel. Voor onze voorouders was B12 van levensbelang. Het stelde hen in staat om een energie-intensief orgaan als het brein te ontwikkelen, wat Homo sapiens een unieke positie gaf binnen het dierenrijk.
Daarnaast speelt B12 een essentiële rol bij de productie en het onderhoud van DNA. Het beïnvloedt onze genexpressie, wat zorgt voor genetische stabiliteit en een verbeterd aanpassingsvermogen aan veranderende omstandigheden. Deze unieke eigenschappen maken B12 tot een erfgoedvitamine: een voedingsstof die onze biologie door de tijd heen heeft gevormd.
Een belangrijk proces waarbij B12 betrokken is, is myelinisatie. Myeline is een vetachtige substantie die de zenuwcellen beschermt. Je kunt het vergelijken met het rubberen omhulsel van elektriciteitsdraden: het voorkomt schade en zorgt voor een efficiënte signaaloverdracht.
B12 is essentieel voor de aanmaak van myeline. Bij een tekort raakt dit proces verstoord, wat kan leiden tot neurologische klachten zoals tintelingen in de handen of voeten, geheugenproblemen, vermoeidheid en zelfs psychische aandoeningen zoals depressie of psychose. Bij aandoeningen zoals multiple sclerose (MS) is het nog belangrijker om het B12-niveau te controleren, omdat deze vitamine cruciaal is voor de hersenen en het zenuwstelsel.
Methylatie is een levergestuurd proces dat een cruciale rol speelt bij de afbraak van hormonen. Tegenwoordig heeft dit proces een aanzienlijke belasting te verduren. Vooral vrouwen zijn vatbaar voor een relatief tekort aan vitamine B12, wat kan leiden tot hormonale ongemakken en cyclusgerelateerde klachten. Bij symptomen zoals menstruele migraine, PMS of ovulatiegerelateerde klachten is het daarom zinvol om het B12-niveau nader te onderzoeken.
Methylatie beperkt zich echter niet tot de afbraak van hormonen; het is een veelomvattender proces. In de basis verwijst methylatie naar alle biochemische processen waarbij een methylgroep (CH3) wordt toegevoegd of verwijderd. Dit veranderingsproces stelt ons in staat om moleculen zoals DNA, eiwitten, hormonen en neurotransmitters aan te passen aan onze behoeften.
Vitamine B12 is essentieel voor de overdracht van methylgroepen. Het speelt bijvoorbeeld een belangrijke rol bij de aanmaak van serotonine en melatonine. Zonder B12 is er dus geen sprake van vreugdevolle stemming of kwalitatieve slaap 😉
De combinatie van vitamine B12 en foliumzuur is essentieel voor een goed functionerende methylatiecyclus. Een tekort aan een van beide kan de balans in tal van lichaamsprocessen verstoren, met uiteenlopende gevolgen voor de gezondheid.
Sommige mensen zijn genetisch gevoeliger voor tekorten aan B12 en foliumzuur. Dit komt door variaties in genen die invloed hebben op methylatie, zoals COMT en MTHFR. Laten we deze genetische factoren nader bekijken.
Genetische aanleg speelt een belangrijke rol bij methylatie en de verwerking van B12 en foliumzuur. Twee veelbesproken genen in dit verband zijn COMT (Catechol-O-Methyltransferase) en MTHFR (Methylenetetrahydrofolate Reductase).
Het COMT-gen regelt de afbraak van neurotransmitters zoals dopamine en norepinefrine, die cruciaal zijn voor stemming en cognitieve functie. Variaties in dit gen beïnvloeden hoe snel of langzaam deze neurotransmitters worden afgebroken:
Het MTHFR-gen speelt een sleutelrol bij de omzetting van foliumzuur naar zijn actieve vorm, die noodzakelijk is voor methylatie. Mutaties in dit gen kunnen de efficiëntie van dit proces verlagen, wat kan leiden tot:
Het begrijpen van genetische invloeden op methylatie kan helpen bij het kiezen van de juiste voedings- en suppletiestrategieën.
Ondanks het belang van B12 komt een tekort steeds vaker voor. Een van de belangrijkste oorzaken is een verminderde maagzuurproductie. Maagzuur is nodig om B12 uit voedsel op te nemen, maar een tekort kan ontstaan door factoren zoals:
Zelfs bij een gezonde voeding en optimale maagzuurproductie kan een “relatief” tekort optreden. Dit komt doordat de vraag naar B12 tegenwoordig hoger ligt, onder andere door de verhoogde stressniveaus en de rol van B12 in de afbraak van neurotransmitters en hormonen.
In een wereld waarin voeding, stress en genetische factoren een steeds grotere invloed hebben op onze gezondheid, is het belangrijk om aandacht te besteden aan je B12- en foliumzuurniveaus. Suppletie kan effectief zijn, maar het is geen one-size-fits-all oplossing. Een persoonlijke aanpak, in samenwerking met een deskundige, is de beste manier om de voordelen van B12 en foliumzuur optimaal te benutten.
Investeer in je mentale en fysieke welzijn door deze essentiële vitamines in balans te houden – jouw lichaam en geest zullen je dankbaar zijn!
Heb je advies nodig over welke suppletie je optimaal kan inzetten in jouw praktijk?
Ik help je graag in een 10 minuten telefoongesprek met jouw vragen over Bonusan suppletie als therapie-voordeel voor jouw patiënt.
Blijf je graag op de hoogte van ons aanbod? Noteer dan hier je emailadres. We informeren je met plezier via onze nieuwsbrief.
